مقایسه موقعیت، تعداد و اندازه پلاک های مغزی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز در دو گروه با سردرد میگرنی و بدون سردرد

سابقه و هدف: سردرد به عنوان یکی از سندرم ‏های درد مرتبط با مولتیپل اسکلروزیس (ms) در نظر گرفته می ‏شود. میگرن یکی از فراوان ترین سردردهای اولیه در میان بیماران مبتلا به ms است. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین ms و سردرد میگرنی می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که روی 60 بیمار مبتلا به ms انجام شد. در اسکن mri مغزی به دست آمده از بیماران، محل ضایعه، تعداد محل های ضایعه و تعداد ضایعات ثبت و مقایسه گردید. یافته ها: این مطالعه شامل 51 بیمار زن و 9 بیمار مرد بود. 82 درصد بیماران به ms عودکننده- فروکش کننده و 18 درصد بیماران به ms پیشرونده ثانویه مبتلا بودند. بیماران ms مبتلا به سردرد دارای تعداد محل ‏های درگیر بیش تری نسبت به بیماران ms بدون سردرد بودند (0001/0=p). در مقایسه با بیماران ms بدون میگرن، بیماران ms مبتلا به میگرن دارای درگیری بیش تری (اندازه ضایعه بزرگ تر) در مغز میانی، مخچه، تالاموس، لوب های فرونتال و تمپورال بودند (05/0>p-)، درحالی که بیماران میگرنی با اورا دارای درگیری بیش تر معنی دار در لوب فرونتال و درگیری کم تر معنی دار در لوب اکسیپتال بودند (به ترتیب 035/0=p و 011/0=p). نتایج مشابهی برای تعداد پلاک ها در بیماران با و بدون سردرد به دست آمد. تفاوت‏ در تعداد ضایعات در گروه ‏های با و بدون اورا در لوب اکسیپتال مشاهده شد(031/0=p). استنتاج: وجود پلاک های ms در نواحی اینفراتنتوریال عمدتاً مغز میانی و مخچه و نواحی سوپراتنتوریال غالباً لو‏ب ‎های فرونتال و پریتال و هم چنین تالاموس با یک افزایش وقوع سردرد با خصوصیات سردرد میگرنی همراه هستند.